Polskie Fabryki Porcelany "Ćmielów" i "Chodzież"

Polskie Fabryki Porcelany "Ćmielów" i "Chodzież"

Polskie Fabryki Porcelany "Ćmielów" i "Chodzież" to największa fabryka porcelany cienkościennej w Europie, która powstała w wyniku połączenia dwóch najstarszych w Polsce fabryk: Zakładów Porcelany "Ćmielów" i Porcelany "Chodzież". Początki ćmielowskiej fabryki sięgają 1790 roku, kiedy miejscowy garncarz Wojtas założył manufakturę glinianych garnków i fajansu. W 1838 w fabryce rozpoczęła się produkcja porcelany, głównie w stylu klasycystycznym. Najbardziej znane z tamtego okresu są ażurowe koszyczki, plecione z cienkich wałków porcelany. Po 1840 wyroby z Ćmielowa zdobiono przedrukami przedstawiającymi krajobrazy wiejskie, sceny historyczne, mitologiczne i biblijne oraz portrety sławnych ludzi. Po 1887 roku znakiem firmowym stały się napis "Ćmielów" lub rysunek łabędzia na tle gałązek. Po kolejnej zmianie właściciela w 1920 manufaktura nazywała się Fabryką Porcelany i Wyrobów Ceramicznych w Ćmielowie. W okresie międzywojennym do współpracy z Ćmielowem zaproszano wybitnych projektantów, m.in. Bogdana Wendorfa, autora dwóch najbardziej rozpoznawalnych przedwojennych serwisów – "Kuli" i "Płaskiego" – zaprojektowanych na początku lat 30. w stylu art déco i produkowanych do dziś. Klasyczna kolekcja "Empire" pochodząca z tamtego okresu i dostępna wciąż w sprzedaży została zaprojektowana przez B. Wysockiego i J. Steckiewicza na zamówienie Prezydenta Ignacego Mościckiego do jego siedziby w Zamku Królewskim. W 2012 została oficjalną zastawą stołową w Belwederze. Jest także używana na dworze królewskim w Belgii, w Kancelarii Prezydenta RP, Watykanie oraz placówkach dyplomatycznych i dworach arystokratycznych na całym świecie. W okresie powojennym fabrykę upaństwowiono, a w 1997 sprywatyzowano i nadano jej nową nazwę: Zakłady Porcelany "Ćmielów". Obecnie ich znakiem jest inicjał "Ć" w trójkącie. Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku, oprócz zastawy stołowej, w fabryce wytwarzano nowatorskie w formie i technologii tzw. figurki ćmielowskie. Zakład w Chodzieży z kolei założyło w 1852 roku dwóch kupców – Hermann Müller i Ludwik Schnorr. Początkowo produkowali oni naczynia fajansowe, a od 1896 – porcelanę. To tutaj w 1959 roku powstał kultowy serwis do kawy "Prometeusz" według projektu Danuty Duszniak. Dziś funkcjonalna porcelana chodzieska produkowana jest w trzech stylach: klasycznym, nowoczesnym i awangardowym. Linia współczesna tworzona jest w ramach innowacyjnej pracowni Ćmielów Design Studio, założonej w 2013 przez cenionego na międzynarodowej scenie artystę i projektanta Marka Cecułę. To pierwsze tego typu studio w Europie, w którym artyści i dizajnerzy z całego świata mogą tworzyć własne kolekcje.